Trong cuốn sách “Buông tay ra để con bay”, nhà báo Thu Hà đã chia sẻ về hành trình dạy con tự lập phải bắt đầu từ quan điểm: Điều quan trọng lại giản dị đến bất ngờ: Không làm gì. Buông con ra để con tự lập.
Dạy con kỹ năng sống
“Nhưng buông lại đòi hỏi lòng dũng cảm, bố mẹ liệu có vượt qua được cảm giác lúng túng lo sợ, nhất là khi cả thế giới đang vận hành theo một hướng khác. Buông đòi hỏi sự vất vả và theo một cách khác, đòi hỏi sự kiên cường, bởi dạy con tự lập là một hành trình không có đường tắt” – Nhà báo Thu Hà nhấn mạnh.
Bao bọc, che chở hay can thiệp quá mức của cha mẹ vào đời sống con cái thường xuất phát từ những động cơ tốt đẹp, đó là cha mẹ nào cũng yêu thương con, không muốn con gặp phải thất bại hay cực khổ.
“Nếu chúng tôi có nguồn lực, thì việc can thiệp để con cái không vất vả chả lẽ là sai trái?” – Nhiều phụ huynh đã tự vấn nhưng mà hầu hết các nghiên cứu tâm lý và xã hội học đều đưa ra kết luận: Bao bọc con cái quá mức sẽ dẫn đến tình trạng lo sợ, trầm cảm, và thiếu năng lực một cách báo động khi phải đương đầu với cuộc sống trưởng thành.
Quá hình trưởng thành của đứa trẻ diễn ra trong những rủi ro hàng ngày, từ việc chập chững tập đi, leo trèo trong sân chơi, đến thăm nhà một người bạn mới hoặc tự đạp xe tới trường, xoay sở hoàn tất bài tập… như vậy, việc của ba mẹ là để cho con được mắc sai lầm, được thách thức và thất bại, vì đấy mới chính là giai đoạn đứa trẻ học hỏi, rút ra bài học, kinh nghiệm và tiếp tục đứng dậy, tiến lên.
Bà Esther Wojcicki, 78 tuổi, có ba cô con gái, người nổi tiếng nhất là Susan, 50 tuổi, CEO của mạng xã hội YouTube; Anne, 45 tuổi, hiện là CEO doanh nghiệp nghiên cứu ADN 23andme; Janet, 49 tuổi, là giáo sư về nhi khoa và dịch tễ tại Đại học California, San Francisco, Mỹ đã mách nhỏ cách nuôi con tự lập trong cuốn sách:”Làm thế nào để nuôi dạy con thành công”: Ngay bắt đầu từ các con còn nhỏ, tôi đã trao cho chúng trách nhiệm từ các việc rất nhỏ như tự chọn áo quần, hay tự đi bộ tới trường. Các con có thể thoải mái đến thăm bạn bè, hàng xóm, miễn là trở lại nhà vào giờ “giới nghiêm” 5 rưỡi chiều, để tập bơi vào 30 phút sau đấy.
“Lý thuyết của tôi luôn là: Bạn càng làm thay con nhiều thì chúng càng tự làm ít đi”, bà kể. Chính vì vậy, bà để con gái 2 tuổi tự mặc áo quần, đeo giày, chải tóc dù lúc đầu có thể mặc ngược áo, đi nhầm chân. Lên 4 tuổi,các con bà rửa bát hàng ngày dù con phải đứng lên ghế, hoặc tự dọn giường, gấp quần áo, đổ rác. “Mọi thứ sẽ không hoàn hảo: Bát chưa sạch thậm chí còn đổ vỡ, giường lộn xộn, áo quần không phẳng nếp… nhưng lũ trẻ vui bởi vì cảm giác tự mình làm được” – bà Esther Wojcicki chia sẻ.
Một cách dạy con làm việc nhà theo 4 bước được tiến sỹ tâm lý SE Gutstein chia sẻ: ” Thứ nhất, bố mẹ làm cho con. Sau đấy, cha mẹ làm cùng con. Tiếp theo, nhìnvào cách con làm. Sau cùng, con sẽ tự mình làm một cách trọn vẹn độc lập”.
Những việc nhà theo lứa tuổi được gợi ý: trong khoảng 2 tới 3 tuổi: Bỏ quần áo bẩn vào giỏ giặt đồ, dọn đồ chơi; từ 4 tới 7 tuổi: tự dọn giường ngủ, tưới nước cho cây, đi siêu thị, lau dọn bàn ăn, gập áo quần, chuẩn bị sách vở, đồ sử dụng lúc đi học; trong khoảng 8 tới 10 tuổi: quét dọn, làm cho sạch phòng, dọn bàn ăn, hút bụi, cho vật nuôi ăn, giúp rửa xe, đổ rác, giúp cha mẹ nấu ăn, rửa bát, đi mua đồ ở shop tạp hóa ,giặt và gấp quần áo; trong khoảng 11 tuổi trở lên: làm cho sạch phòng và phòng tắm, làm sạch bếp, rửa bát, dọn đồ ăn thừa và đựng đồ ăn cần dùng tiếp vào tủ lạnh, giặt quần áo, chuẩn bị bữa ăn cùng cha mẹ, tự nấu ăn, trông em…
Ngoài ra, trẻ cần được dạy bộ dụng cụ, kĩ năng “sống” cần phải có về nhận thức (thu thập thông tin, phân tích, ra quyết định), cảm xúc (điều chỉnh và kiểm soát về nỗi buồn, sự thất vẳng, tức giận), hành vi (học tập, làm cho việc) để có thể tồn tại.
Một trong những điều khoản về dạy con tự lập được rộng rãi nhà tâm lý học khuyến khích đấy là tự chủ phải gắn liền với trách nhiệm.
Tiến sỹ Jim Taylor, nhà tâm lý giáo dục trẻ em phân tích: “Hãy cho con thấy trách nhiệm của chúng là gì, rằng chúng phải chấp thuận những trách nhiệm ấy, và sau đấy bạn phải quy trách nhiệm cho con về các hành động”. một đứa trẻ trước tiên phải hiểu trách nhiệm tự chắm sóc bản thân lành mạnh bằng nhữn kỹ năng gìn giữ vệ sinh cơ thể, ăn uống, luyện tập. Sau đấy là các kỹ năng làm việc nhà như một thành viên có trách nhiệm với gia đình. Ngoài ra, đứa trẻ cần xoay sở việc đi học muộn, quên cặp sách đồ dùng, không làm cho bài tập … Để chúng biết lỗi, rút kinh nghiệm và không tái phạm lần nữa.
Bên cạnh đó, nếu như con bạn đi chơi quanh gần nhà (môi trường thật sự an toàn) thì chúng phải đeo đồng hồ định vị hoạc mang theo điện thoại, có trách nhiệm về nhà đúng giờ, đến đúng chỗ đã hứa, hoặc nhớ số di động và liên hệ ngôi nhà khi gặp những tình huống khẩn cấp. Hãy dạy cho con phương pháp xử lý lúc rơi vào tình cảnh như lạc các con phố hoặc bị kẻ xấu lạm dụng.
Giúp con tìm được đam mê và mục đích sống
Có một câu thần chú: “Nếu bạn làm hoặc học các gì bạn yêu thích, bạn sẽ không bao giờ nghĩ là mình đang phải học hoặc phải làm việc”.
Một trong những nhiệm vụ của sự nghiệp làm bố mẹ là phải giúp con cái tìm được đam mê và mục đích sống.
Trong cuốn sách “Sự sụp đổ của nghề làm cha mẹ”, bác sỹ Leonard Sax đã phân tích về bức tranh khốn khổ của giới bố mẹ trung lưu Hoa Kỳ khi xác định kịch bản cho cuộc đời con là phải cố gắng học hành siêng năng để vào ĐH Stanford, Harvard hoặc kiếm được nhiều tiền, đạt được địa vị cao trong xã hội. nhưng sau tất cả, có nhiều người đã lên đến đỉnh cao mà vẫn giày vò vì cảm giác chán nản, vô nghĩa.
“Tôi đã thấy một số người lớn như vậy trong số các đồng nghiệp của tôi, một người có thể được coi là bác sỹ phẫu thuật thành công: anh ta có thể kiếm 600 nghìn đô la Mỹ một năm nhưng mà anh rất khổ sở. Anh ta không vui vẻ gì phải làm cho việc 80 giờ/1 tuần với một công việc đã trở nên thành đáng ghét với anh ấy. Ví dụ bạn đang làm việc việc 80 giờ/1 tuần với tâm hồn khô héo thì bạn là một nô lệ. Cuộc sống rất quý giá, mỗi một giây trôi qua là một món quà vô giá mà không có số tiền nào có thể mua lại được thời gian đã mất” – bác sỹ Leonard Sax sẻ.
Chính vì thế, một trong các nhiệm vụ của ba mẹ là giúp con nhận thấy ý nghĩa, thèm khát một cái gì đó cao hơn và sâu sắc hơn. Thiếu đi mục đích, cuộc sống dường như vô nghĩa. Không có mục đích, những người trẻ tuổi trở nên lo âu và trầm cảm. Một khi trẻ có mục đích sống, chúng với thể tự tin đeo đuổi thành tích vì chúng biết vì sao thành tích đấy lại đáng để theo đuổi. Một khi đã được giáo dục về sự khao khát, những người trẻ tuổi mang thể tận hưởng thời gian rảnh rỗi một cách sâu sắc và toàn vẹn, cho dù là đọc một cuốn sách, nghe nhạc, hay đi dạo trong rừng.
Ở một khía cạnh khác, khi nhận thấy yêu thích và ý nghĩa trong học tập cũng như cuộc sống, trẻ sẽ có lòng anh dũng, kiên cường nỗ lực theo đuổi một điều gì đó, cho dù cạnh tranh đến đâu hay phải đương đầu với nhiều bất lợi khó khăn như thế nào.
>>> Có thể bạn quan tâm
![[NEW] Nhật Ký Trưởng Thành Của Đứa Trẻ Ngoan](https://sachthieunhi.info/wp-content/uploads/2021/04/Untitled-2-75x75.jpg)
